ΑΣΠΡΗ ΦΡΑΤΖΟΛΑ ΓΛΥΚΙΑ ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΙΑ

Κάποια Κυριακή, αρχές Μαρτίου του 2013, μετά το τραπέζι που μας είχε ετοιμάσει στο σπίτι της, πλάι στης αδελφής μου, η υπερογδοντάχρονη τότε μητέρα μου Αλεξάνδρα, έδειξε στη σύζυγό μου δυο σεντόνια από την προίκα της, άβαλτα, τα οποία και της δώρισε για ενθύμιο. Είναι δυο ωραιότατα χειροτεχνήματα των μέσων του 20ου αιώνα που η εργασία τους είχε γίνει ολοκληρωτικά εδώ, στην Ασίνη, από την κατεργασία του μαλλιού μέχρι και την ύφανση στον αργαλειό. Σε κάποια σημεία ήταν λίγο κιτρινισμένα από τον πολύ καιρό που τα είχε στο σεντούκι και άρχισε να δίνει οδηγίες για τον τρόπο που έπρεπε να πλυθούν ώστε να ασπρίσουν και καταλήγοντας είπε:

- Στο τέλος θα γίνουν χάσικα!

Τότε η Λιούμπα θυμήθηκε τη γιαγιά Κατίνα που το άσπρο ψωμί το έλεγε "χάσικο" και η μητέρα άρχισε την αναδρομή στα παλιά. Θυμήθηκε τον παππού Δαμιανό που τα Σάβββατα επιστρέφοντας από το Ναύπλιο με τα βδομαδιάτικα ψώνια έφερνε ψωμί χάσικο και τυρί φέτα. Το ίδιο έκανε, είπε, ο μπαρμπα-Πάνος ο Κοντός, σύζυγος της Καλλιόπης που ήταν εξαδέλφη της. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις μαζευόντουσαν αμέσως όλοι στο σπίτι και τα έτρωγαν επί τόπου και μονομιάς. Βέβαια, το χωριάτικο ψωμί, το προζυμένιο, ψημένο στον παραδοσιακό χωριάτικο φούρνο είναι ασύγκριτα καλύτερο. Όμως το λεγόμενο "χάσικο", σαν διαφορετικό και σπάνιο, αφού έπρεπε δοθείσης ευκαιρίας να το φέρουν από το Ναύπλιο,  θεωρείτο κάτι το εξαιρετικό. Συνέχισε την αναδρομή λέγοντας και την παρακάτω ιστορία:

-Στην Κατοχή θυμάμαι φέρνανε οι Γερμανοί κάθε πρωί με αυτοκίνητο Προνοιώτες για καταναγκαστική εργασία στο Μύλο όπου είχανε στρατώνα και φτιάχνανε τα καταφύγιά τους. Όπως πέρναγε το αυτοκίνητο από τη στροφή, έξω από το πατρικό μου, τους άκουγα να τραγουδάνε νοσταλγικά σε γνωστή μουσική της εποχής:

                  "άσπρη φρατζόλα γλυκιά προπολεμικιά..." 

και κάτι άλλους στοίχους που οι ίδιοι τους είχανε ταιριάξει.

Τραγούδησε το στοίχο και συνέχισε:

- Οι Ιταλοί ερχόντουσαν στα χωράφια και μας φέρνανε κάτι μικρά στρογγυλά ψωμάκια, τη Μπανιότα. Παίρνανε τα δρεπάνια και μας βοηθούσανε στο θέρισμα. Αυτά θυμάμαι τώρα τα βράδια που κάθομαι μόνη εδώ και όσο γερνάει κανείς όλο και τα πιο παλιά του έρχονται στο νου...

Η μητέρα βαδίζει πλέον στα 95 της, είναι αυτοσυντήρητη και εξακολουθεί να μας λέει ιστορίες από  τα παλιά. Πρόσφατα μάλιστα έδωσε και συνέντευξη με τις αναμνήσεις της από τη μάχη της Ασίνης, μεταξύ των υποχωρούντων συμμάχων και των Γερμανών στις 27 Απριλίου 1941. Στη φωτογραφία μόλις έχει παραλάβει από το δήμαρχο το αναμνηστικό της, στη σχετική εκδήλωση που διοργάνωσε ο λαογραφικός-χορευτικός σύλλογός μας "Το Καστράκι". Ευχή μας η περαιτέρω μακροημέρευσή της, να μπορεί να χαμογελά και να μας λέει τις ιστορίες της όσο της επιτρέψει ο θεός να βρίσκεται ανάμεσά μας.....

Ηλίας Κ. Μηναίος